De Alrijne Ziekenhuizen (Alphen aan de Rijn, Leiden, Leiderdorp) kondigden afgelopen december een patiëntenstop aan. Een half jaar lang worden er geen nieuwe patiënten toegelaten, met uitzondering van een paar groepen. ‘We weten dat het lastig wordt om de wachtlijsten kort te houden.’
De afgelopen jaren is de afdeling Oogheelkunde van de Alrijne Ziekenhuizen (met locaties in Leiden, Leiderdorp en Alphen aan de Rijn) steeds efficiënter gaan werken, vertelt oogarts Elizabeth Ganteris-Gerritsen. ‘Zo hebben we een aantal reguliere consulten vervangen door telefonische en zijn we meer patiënten per spreekuur in gaan plannen. Dat kon omdat we technisch oogheelkundige assistenten hebben ingezet om de oogartsen te ondersteunen. Ook hebben we optometristen in dienst, die onder supervisie spreekuren draaien. En er is een groep patiënten die alleen door de optometrist gezien wordt. Allemaal goede oplossingen, maar helaas bleven de toegangstijden oplopen.’
Lange wachttijden
Ongeveer drie maanden duurde het voordat een nieuwe patiënt met een oogprobleem terecht kon bij één van de locaties. Dat vonden de zorgprofessionals niet langer acceptabel. Er moest een oplossing komen en die werd gevonden in een patiëntenstop. ‘Dat is nodig om de kwaliteit te kunnen waarborgen van patiënten die al bij ons onder behandeling zijn’, vertelt Ganteris-Gerritsen. ‘Het grote probleem was dat die terugkerende patiënten op een gegeven moment geen controle-afspraken meer konden maken. Dat vonden we niet kunnen. Tegelijk wilden we onze spoedzorg houden. Om die reden heeft het ziekenhuis gekozen voor een stop.’
Vervelende maatregel
Tijdens de stop van een half jaar wordt de bestaande wachtlijst afgewerkt. Voor sommige nieuwe patiënten blijft wel ruimte. ‘Mensen met cataract en kinderen met een oogaandoening kunnen wel een afspraak krijgen. Ook een diabetes-screening bij een optometrist blijft mogelijk. Daarnaast is er altijd ruimte voor spoedzorg.’
Ze erkent dat de maatregel vervelend is voor nieuwe patiënten uit de regio. ‘Ook omdat de ziekenhuizen om ons heen weinig ruimte hebben.’ Een oplossing is daar momenteel niet voor. Wel wordt achter de schermen gewerkt aan een visie die straks zal moeten voorkomen dat de wachtlijsten weer oplopen. ‘Met verschillende ziekenhuizen en optometristen uit de regio zitten we aan tafel. Wel weten we nu al dat het lastig wordt om de wachtlijsten kort te houden. Door de vergrijzing en de toename van behandelbare chronische oogzorg zal de vraag naar oogheelkundige zorg in de komende jaren enorm stijgen. Dit geldt niet alleen voor Nederland, maar internationaal. Helaas is de oogheelkundige zorg hier nu (nog) niet op ingericht.’
Hopen op uitbreiding
Het helpt daarbij niet dat ziekenhuizen volgens de zorgakkoorden zorgakkoorden minder mogen groeien. ‘We hebben een aanvraag gedaan voor nieuwe oogartsen, maar het is inderdaad de vraag of dat wordt toegewezen’, vertelt Ganteris. ‘We hopen uiteindelijk toch die uitbreiding te krijgen en daarnaast de zorg nog beter te verdelen. Door bijvoorbeeld optometristen in de regio in te zetten voor een eerste onderzoek.’
Of dat er ook voor zal zorgen dat de wachtlijsten structureel korter worden, is volgens Ganteris nog maar de vraag. ‘Het is zeker niet alleen ons probleem. Veel ziekenhuizen zitten bomvol en hebben lange wachtlijsten. Dan kun je nieuwe patiënten ook niet kwijt.’ Ze heeft de hoop dat er in het komende half jaar tijd is om plannen in werking te zetten en hopelijk nieuwe mensen aan het team toe te voegen. ‘Maar nu willen we vooral dat we onze huidige patiënten goed kunnen blijven helpen en dat er ruimte blijft voor de spoedgevallen.’
Over dit artikel
De wachttijden voor de oogarts zijn lang. Het duurt gemiddeld bijna 8 weken voor u voor een eerste afspraak terecht kunt. Als er niets verandert in de organisatie van de oogzorg lopen de wachttijden nog verder op.
Als oogpatiéntenorganisaties zetten we ons samen met de beroepsorganisaties van oogartsen en optometristen en andere betrokken partijen in voor oplossingen voor een kwalitatief goede oogzorg met korte wachttijden. Hierbij pleiten we voor het verschuiven van taken van de oogarts of huisarts naar andere zorgverleners zoals optometristen die werken buiten het ziekenhuis of oogkliniek.
Dit artikel is het derde in een serie.
