De huisarts die u bij oogklachten niet doorverwijst naar de oogarts maar naar de optometrist? Binnen een jaar kan dat zomaar werkelijkheid zijn. De Juiste Oogzorg op de Juiste Plek: dat is de naam van deze nieuwe werkwijze. De Oogvereniging heeft hier ruim twee jaar voor gelobbyd. De nieuwe werkwijze is nu klaar om ingevoerd te worden.
Oogklachten
Op dit moment verwijzen huisartsen veel mensen met oogklachten door naar de oogarts. Maar niet alle oogproblemen vragen om medisch specialistische zorg.
Straks heeft de huisarts twee opties als hij u wil doorverwijzen: u krijgt óf voor de oogarts, óf voor de optometrist een verwijsbrief. Een doorverwijzing naar de optometrist krijgt u in de volgende situaties:
- U bent geleidelijk steeds minder gaan zien
- U moet gescreend worden op glaucoom omdat dit in uw familie voorkomt of omdat er bij de opticien een hoge oogdruk is gemeten (tot 30 mmHg)
- U hebt last van droge ogen/zandgevoel/vermoeide ogen
- U of uw kind heeft een complexe refractiestoornis (bijziendheid of verziendheid) of heeft een complexe oogmeting nodig (vanaf 8 jaar)
- U hebt diabetes en krijgt screening voor diabetische retinopathie
- U hebt diabetische retinopathie, maar de fundusfoto was niet goed te beoordelen
Een deel van de klachten kan de optometrist zelf behandelen, zoals droge ogen. Het kan zijn dat de optometrist uw ogen controleert en u daarna alsnog naar de oogarts doorverwijst. De verwachting is dat doorverwijzing naar de oogarts in het grootste deel van de gevallen niet nodig is.
Lange wachttijden
De wachttijden voor de oogarts zijn lang. De verwachting is dat na de coronacrisis de wachttijden nog verder gaan oplopen. Het aantal verwijzingen naar de oogarts is namelijk gedaald met zo’n 80.000 per maand. Er staat de oogzorg dus een grote inhaalslag te wachten.
De Oogvereniging luidde al in 2017 de noodklok over de oplopende wachttijden in de oogheelkunde. We slaagden erin in partijen bijeen te brengen: vanaf 2018 hebben de Oogvereniging, het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap (NOG) en de Optometristen Vereniging Nederland (OVN) samengewerkt aan de notitie ‘de Juiste Oogzorg op de Juiste Plek’. In deze notitie wordt een andere organisatie van de oogzorg omschreven. Dit is één van de manieren om de wachttijden in de Oogheelkunde terug te dringen.
Als voorbeeld voor de notitie diende een pilot in Twente waarbij afspraken zijn gemaakt tussen een groep huisartsen, oogartsen en optometristen. Door de gerichte inzet van optometristen hoefde bijna 80% (!) van de patiënten niet doorverwezen te worden naar de oogarts. (Het ging hierbij om mensen met minder complexe oogklachten die geen oogartsenzorg nodig hebben.)
Het voordeel van de nieuwe werkwijze is dat mensen nu sneller terecht kunnen. Een optometrist werkt vaak dichtbij huis en levert kwalitatief hoogstaande zorg. Doordat optometristen veel controles en behandelingen gaan overnemen van de oogarts, worden de wachtlijsten voor de oogarts korter, is de verwachting.
Wat is een optometrist?
Optometristen hebben een vierjarige HBO-opleiding afgerond en zijn opgeleid om de gezondheid van ogen te beoordelen en oogafwijkingen en oogziektes op te sporen. Optometristen die volgens de nieuwe aanpak gaan werken, staan allemaal geregistreerd in het kwaliteitsregister Paramedici, een onafhankelijk keurmerk voor optometristen, en hebben hierbij een speciale aantekening. De optometrist vervult de rol tussen huisarts en oogarts.
Op dit moment komt u een optometrist tegen in optiekzaken en op de poli oogheelkunde in het ziekenhuis. Als u in het ziekenhuis door een optometrist gezien wordt, is dat op dit moment altijd onder supervisie van een oogarts.
In de nieuwe situatie gaat de optometrist meer zelfstandig werken. Het spreekuur van de optometrist kan straks op allerlei locaties zijn, bijvoorbeeld zijn vanuit de huisartsenpraktijk, vanuit een diagnostisch centrum, vanuit het ziekenhuis of vanuit een optometriepraktijk, al dan niet gevestigd in een optiekzaak.
Regionale netwerken
Kan de huisarts u volgende week al gelijk doorverwijzen naar de optometrist? Nee, dat zal nog even duren.
De nieuwe werkwijze moet eerst worden georganiseerd. Dat gebeurt in regionale netwerken van oogartsen, huisartsen en optometristen. Hierbij kan ook de Oogvereniging betrokken zijn.
Wanneer de nieuwe werkwijze is ingevoerd, verschilt per regio en hangt af van vele factoren. We houden u op de hoogte via de nieuwsbrief van de Oogvereniging.
Vergoeding
De nieuwe aanpak van De Juiste Oogzorg op de Juiste Plek is besproken met zorgverzekeraars. Zij kunnen zich hier helemaal in vinden.
Als u door de huisarts wordt doorverwezen naar de optometrist, wordt de zorg vergoed vanuit het basispakket van uw zorgverzekering.
Toch moet voor de financiering van deze zorg nog wel wat gebeuren. Op dit moment kan deze zorg namelijk op verschillende manieren gefinancierd worden. Het NOG, de OVN en de Oogvereniging zijn in overleg met Zorgverzekeraars Nederland en de Nederlandse Zorgautoriteit om toe te werken naar een landelijke, uniforme financiering.