Goed zien is erg belangrijk bij het autorijden. U moet de weg kunnen vinden en tijdig kunnen reageren op gevaar. Kunt u nog autorijden als u minder ziet? Lees het hier, of luister de podcast over de regels en de mogelijkheden.
Gezichtsscherpte en gezichtsveld
Bij het autorijden spelen de gezichtsscherpte (ook wel visus genoemd) en het gezichtsveld een belangrijk rol. De gezichtsscherpte bepaalt hoe goed u borden kunt lezen. Hoe eerder u de borden kunt lezen, des te veiliger rijdt u. Een normale gezichtsscherpte, al dan niet gecorrigeerd door contactlenzen of een bril, ligt tussen de 0,8 (80%) en 1,5 (150%).
Met het gezichtsveld ziet u dingen waar u niet gericht naar kijkt. Deze dingen ziet u vanuit uw ooghoeken en hebben een belangrijke waarschuwingsfunctie. Een normaal gezichtsveld met beide ogen is 180 graden en met één oog 150 graden.
Rijgeschiktheid bij verminderde visus of verminderd gezichtsveld
Voor het rijbewijs B voor het besturen van een personenauto en een motorfiets gelden de volgende criteria:
- Wanneer u met beide ogen kijkt, dan is een gezichtsscherpte van 0,5 vereist. Als één oog niet meer of verminderd werkt, dan dient de visus in het andere oog minstens 0,5 (50%) te zijn.
- Het gezichtsveld is horizontaal 120 graden en verticaal 40 graden. In het centrale deel van het gezichtsveld mogen geen defecten zijn. Het gezichtsveld wordt met twee ogen samen vastgesteld. Als u bijvoorbeeld met het ene oog een defect heeft in het gezichtsveld en op dezelfde plek in het andere oog niet, dan voldoet u toch aan de eisen. Zie voor meer informatie de website van het CBR.
Autorijden als u net niet aan de eisen voldoet
Voldoet u nét niet aan de eisen van de visus of het gezichtsveld? Na een rijtest kan toch (gedeeltelijke) goedkeuring volgen. De visus mag hierbij niet lager zijn dan 0,4 (40%) en het resterende gezichtsveld moet minimaal 90 graden zijn. Voldoet u niet aan de eisen van de visus en ook niet aan de eisen van het gezichtsveld, dan wordt het rijbewijs sowieso niet afgegeven of verlengd.
Wat is gedeeltelijke goedkeuring?
Bij een gedeeltelijke goedkeuring krijgt u een rijbewijs met een restrictie. Hierbij kunt u denken aan de voorwaarde dat u alleen rijdt in de omgeving van uw woonplaats. Ook kan het zijn dat u alleen bij daglicht mag rijden.
Autorijden met bioptische telescoop
Is uw visus minder dan 0,4 (40%), dan is het soms mogelijk om via Koninklijke Visio te leren autorijden met een bioptische telescoop. Ook biedt Visio specifieke kijktrainingen die tot voldoende praktische rijgeschiktheid kunnen leiden. Zie voor meer informatie de website van auto-mobiliteit.
Eigen verklaring
Met de Eigen verklaring geeft u aan wat uw gezondheidssituatie is. Deze verklaring kunt u opvragen bij uw gemeente, theoriecentra van het CBR en rijschoolhouders. Twee van de elf vragen gaan over de ogen. De Eigen verklaring dient als basis voor de keuringsarts.
Rapport van de oogarts
Als er sprake is van een progressieve oogaandoening of als de visus van het beste oog lager is dan 0,7 (70%), vraagt het CBR een rapport op bij de oogarts. Dit gebeurt ook als er een afwijking is in het gezichtsveld. Kunt u tijdens het rijexamen een kentekenplaat vanaf een afstand van 25 meter niet lezen? Ook dan vraagt het CBR om een rapport van de oogarts.
Tip
Formeel is het dus zo dat de keuringsarts van het CBR op basis van de Eigen verklaring beslist of een keuring door een specialist noodzakelijk is. Als u echter verwacht dat een oogartsrapport nodig is, accepteert het CBR ook dat u direct een oogartsrapport opvraagt en dit met uw Eigen verklaring meestuurt. Dit versnelt het proces aanzienlijk.
Mag mijn eigen oogarts mij keuren?
Als het CBR vindt dat een oogartsrapport noodzakelijk is, ontvangt u een formulier dat u laat invullen door een oogarts naar keuze. Dit mag uw eigen oogarts zijn, maar vaak zal dit een collega-oogarts in dezelfde kliniek zijn. Deze beschikt direct over uw medische gegevens. Daarnaast heeft het CBR een lijst met oogartsen die u kunnen keuren.
Verlenging rijbewijs vroegtijdig aankaarten
Het is verstandig om een verlenging van het rijbewijs vroegtijdig aan te kaarten bij uw oogarts. Dan kunnen uw situatie en de eventuele belemmeringen voor verlenging worden besproken. Als u bijvoorbeeld Glaucoom hebt dan kan het rust geven als u weet welke plekken u in uw gezichtsveld mist.
Geldigheidstermijn rijbewijs
Een rijbewijs is maximaal 10 jaar geldig. Vanaf uw 70ste verjaardag is uw rijbewijs nog maximaal vijf jaar geldig. Afhankelijk van de geconstateerde oogaandoening en als de oogaandoening progressief is kan het CBR het rijbewijs voor een kortere termijn afgeven.
Rijbewijs voor bus of vrachtwagen
Voor mensen die een bus of vrachtwagen willen besturen gelden andere, strengere criteria. Deze kunt u nalezen op de website van het CBR.
Podcast:
Wat zijn de mogelijkheden met autorijden als je minder ziet? Ruud Bredewoud (CBR), Wim van Damme (Koninklijke Visio) en twee ervaringsdeskundigen vertellen hierover in de podcast: “Een en al oog” – autorijden met minder zicht.
Zorgen over de rijgeschiktheid van iemand anders?
Hebt u twijfels over de rijgeschiktheid van een familielid of een bekende? Dan is het verstandig eerst met deze persoon in gesprek te gaan. Soms helpt een gesprek samen met de huisarts om de betrokkene te bewegen zelf een Gezondheidsverklaring in te dienen bij het CBR. Het CBR kan dan beoordelen of hij of zij rijgeschikt is. Die beoordeling is niet vrijblijvend. Het besluit ‘niet rijgeschikt’ betekent dat iemand niet meer mag rijden. Op de website van het CBR leest u meer over dit onderwerp.