Welke verplichting kan jouw toekomstige werkgever invullen door jou aan te nemen? De drie onderstaande wetten zijn door de overheid ontworpen om de arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking of chronische ziekte te bevorderen.
Participatiewet
Deze wet is in juli 2014 door de Eerste Kamer gekomen en is dus nu een feit.
De wet voegt drie wetten samen:
- Wajong
- WSW
- WWB (Wet werk en bijstand)
De Participatiewet wordt uitgevoerd door de gemeenten.
De Wajong is vanaf 2015 alleen nog maar beschikbaar voor mensen die minder dan 20% arbeidsvermogen hebben. En dat heb je al als je enkele uren per week bepaalde taken kunt verrichten. De mensen die nu in de Wajong zitten behouden hun Wajong-uitkering en de daarbij behorende rechten, maar als ze meer dan 20% arbeidsvermogen hebben krijgen ze vanaf 2015 i.p.v. 75% van het minimumloon 70%. Lees meer over dit onderwerp op de website van het UWV. Na 2015 moeten mensen met een beperking zich voor inkomensondersteuning wenden tot de gemeente. Daar vallen ze dan onder de Participatiewet.
De WSW houdt op te bestaan. De mensen die al voor 2015 in de WSW zaten behouden hun rechten. Voor de mensen die op 1 januari op de wachtlijst staan van de WSW wordt de gemeente verantwoordelijk. Zij zal deze mensen garantie op beschut werk of werk bij een reguliere werkgever moeten bieden. De mensen met een beperking die na 2015 inkomensondersteuning en begeleiding bij het vinden van werk nodig hebben moeten zich wenden tot de gemeente.
WWB = nu Participatiewet. Mensen met een arbeidsbeperking die niet meer in aanmerking komen voor bovenstaande regelingen vallen nu allemaal onder de Participatiewet. De gemeente is verantwoordelijk voor hun inkomen en voor het begeleiden van deze mensen naar werk. Meer lezen hierover kan op de website van het Ministerie van SZW.
Banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten
In het sociaal akkoord van 11 april 2013 hebben het kabinet en sociale partners afgesproken dat werkgevers extra banen gaan creëren voor mensen met een arbeidsbeperking (de banenafspraak). In totaal gaat het om 125.000 extra banen die in 2026 gerealiseerd moeten zijn; 100.000 in de marktsector en 25.000 bij de overheid.
Wat houdt de quotumwet in? De quotumwet legt de banenafspraak uit het sociaal akkoord wettelijk vast en regelt hoe het aantal gerealiseerde extra banen wordt gemeten. Als stok achter de deur bevat de quotumwet een uitgewerkte quotumregeling. Dit quotum wordt pas geactiveerd als werkgevers de aantallen banen uit de banenafspraak niet realiseren. Dit gebeurt na overleg met gemeenten en sociale partners. Tijdens de quotumregeling krijgen werkgevers met 25 medewerkers of meer de verplichting om een bepaald percentage mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Indien deze werkgevers daar niet aan voldoen, betalen zij een heffing voor niet vervulde plekken.
Wat zijn de verschillen tussen de banenafspraak en de quotumregeling? De banenafspraak uit het sociaal akkoord is een macroafspraak. Per sector (markt / overheid) wordt gekeken of het aantal extra banen is gerealiseerd. Alle werkgevers kunnen zorgen voor de extra banen, ook werkgevers met minder dan 25 werknemers. In de quotumregeling gaat het om een (jaarlijks te bepalen) percentage van het totaal aantal verloonde uren bij een werkgever met 25 werknemers of meer. Bij de quotumregeling wordt dus per individuele werkgever gekeken of hij voldoende banen heeft gerealiseerd om aan zijn verplichting te voldoen.
Wie vallen er onder de doelgroep voor de banenafspraak en het quotum?
- Mensen die onder de Participatiewet vallen en die geen wettelijk minimumloon (WML) kunnen verdienen
- Mensen met een WSW-indicatie
- Wajongers met arbeidsvermogen
Gemeenten en sociale partners hebben afgesproken dat mensen op de WSW-wachtlijst (groep 2) en Wajongers (groep 3) de eerste jaren prioriteit hebben voor de plaatsing op de banen. Mensen uit de doelgroep tellen mee voor de banenafspraak (en het quotum) op het moment dat werkgevers ze in dienst nemen.
Onder het quotum vallen:
- Mensen met een Wajong-uitkering of –status;
- Mensen in de WSW en mensen die op de wachtlijst WSW staan;
- Mensen in de Participatiewet die zelfstandig niet meer dan het minimumloon kunnen verdienen;
- Mensen die een arbeidshandicap hebben die voor hun 18e levensjaar is ontstaan en die zonder hulpmiddelen en voorzieningen niet zelfstandig het wettelijk minimumloon kunnen verdienen en met deze hulpmiddelen en voorzieningen wel.
Onder het quotum vallen niet!:
- Mensen in WIA, WAO en alle andere WGA-uitkeringen. Mensen in bovenstaande groepen moeten zich voor hulp bij re-integratie melden bij het UWV.
- Mensen die een arbeidshandicap hebben die na hun 18e is ontstaan. Mensen in deze groep kunnen zich wenden tot de gemeente maar ze vallen dus niet onder de doelgroep van de quotumwet.
Meer lezen:
Op de website van de Vereniging Nederlandse Gemeenten
SROI
Social return-afspraken hebben als doel een bijdrage te leveren aan het vergroten van de arbeidsparticipatie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en worden als onderdeel bij aanbestedingen verplicht gesteld.
De centrale overheid (ministeries, gemeenten, provincies etc.) neemt met ingang van 1 juli 2011 bij inkopen en aanbestedingen ‘social return’ als contractvoorwaarde op. Deze maatregel houdt in dat bij aanbestedingen boven de € 250.000 in het contract staat dat er bij de uitvoering van de opdracht ook mensen moeten worden ingezet met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt.
De groepen waar het om gaat zijn:
- Participatiewetgerechtigden die langer werkloos zijn dan 12 maanden, 50 jaar of ouder zijn en/of die zonder re-integratieondersteuning of andere begeleiding niet zelfstandig aan werk kunnen komen;
- Werkloosheidswet (WW) gerechtigden, die langer werkloos zijn dan 12 maanden en/of 50 jaar of ouder zijn;
- Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) gerechtigden;
- Regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA) gerechtigden;
- Wet arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (WAZ) gerechtigden;
- Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) gerechtigden;
- Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) gerechtigden;
- De Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) gerechtigden;
- Wet sociale werkvoorziening (WSW) geïndiceerden;
- Leer/werkplekken voor niet-uitkeringsgerechtigde werkzoekenden (nuggers);
- Leer/werkplekken voor vroegtijdig schoolverlaters en jongeren met onvoldoende kwalificaties;
- Leer/werkplekken in het kader van BOL/BBL-opleidingen, VSO en/of praktijkscholen.
Meer lezen kan op de website Planoo.
Het is bij een sollicitatie altijd nuttig om een werkgever te wijzen op bovenstaande wetgeving en hem te laten weten aan welke wet hij voldoet als hij jou aanneemt.
Als je als arbeidsgehandicapte niet onder het quotum valt is het dus wel mogelijk dat je bij een bedrijf onder de SROI-verplichting valt. Informeer dan ook altijd of de werkgever opdrachtgevers bij landelijke overheid en gemeenten heeft en of hij dus door jou aan te nemen aan zijn SROI-verplichting voldoet.
Meer info? Roos Hoelen, themacoördinator werk: Roos.hoelen@oogvereniging.nl, telefoon 06-20915820.
