Bent u bijziend? Dan kunt u in de verte minder goed zien. Steeds meer mensen kampen met bijziendheid. Vooral onder kinderen neemt dit probleem toe.
Wat is bijziendheid?
Bijziendheid, ook wel myopie genoemd, is een afwijking van het oog waarbij brillenglazen of contactlenzen met een zogenaamde minsterkte nodig zijn om scherp te kunnen zien. Dit komt doordat de oogbol aan de achterkant langwerpiger is gegroeid dan de bedoeling is. Deze groei vindt voornamelijk plaats in de kindertijd.
De mens ziet doordat het licht dat op voorwerpen of andere mensen schijnt, wordt teruggekaatst en in de ogen terecht komt. Om scherp te kunnen zien, moeten deze invallende lichtstralen samenkomen op het netvlies, op het zogenaamde brandpunt.
Bij mensen met myopie ligt dit brandpunt vóór het netvlies en ontstaat een onscherp beeld. Het is mogelijk om het brandpunt weer op het netvlies te laten vallen, zodat het beeld weer scherp wordt. Dit kan met behulp van brillenglazen of contactlenzen, of eventueel met een lensimplantaat met minsterkte of door een lasercorrectie aan de buitenste laag van het oog, het hoornvlies. Geen van deze middelen voorkomt echter niet dat het netvlies dunner wordt en onherstelbaar beschadigd raakt.
Toename bijziendheid
Tegenwoordig zijn meer mensen bijziend dan vroeger en ontstaat het probleem ook vaker op jongere leeftijd. Zo heeft onder zestigers 1 op de 4 mensen een bril met minsterkte, maar is dit onder twintigers 1 op de 2. Recent onderzoek wijst uit dat ook kinderen steeds vaker bijziend zijn. Tegelijkertijd krijgt inmiddels een derde van de hoog bijziende werknemers (met een brilsterkte van -6 of meer) nog voor het pensioen te maken met ernstig slecht zien of zelfs blindheid.
Oorzaken van bijziendheid
Hoe ontstaat bijziendheid en wat verklaart de toename en ernst van dit probleem? Erfelijkheid speelt een rol, maar inmiddels is duidelijk dat omgevingsfactoren, zoals een hoog opleidingsniveau, eveneens een grote rol spelen bij aan de verslechtering van het zicht.
In 2015 promoveerde Virginie Verhoeven (Erasmus MC) op een onderzoek naar de invloed van genetische aanleg en omgevingsfactoren op het ontstaan van bijziendheid. Zij analyseerde ze het DNA en de brilsterkte van ruim 45.000 mensen wereldwijd. Ze vond 26 genen die een rol spelen bij het ontstaan van bijziendheid. Dragers van deze genen hebben een tien keer hoger risico op bijziendheid. Daarnaast keek zij naar de samenhang tussen deze genen en het opleidingsniveau. Zij toonde aan dat het hebben van een hoog opleidingsniveau (HBO of universiteit), veel lezen en weinig buitenspelen tijdens de jeugd, dit risico in combinatie met de erfelijke oorzaken nog eens kan verdubbelen.
Kindertijd cruciaal voor de ogen
Bijziendheid ontstaat vaak tijdens de kinderjaren. Hoe kinderen hun tijd besteden speelt een belangrijke rol bij het voorkomen of juist het ontwikkelen van bijziendheid. Veel lezen of achter het beeldscherm zitten, vergroot aantoonbaar de kans op bijziendheid. Andersom helpt twee uur per dag buitenspelen of activiteiten doen waarbij je vooral in de verte kijkt, significant bij het voorkomen van bijziendheid. Op de pagina Buiten spelen moet, het doet je ogen goed legt het Oogfonds uit wat je zelf kunt doen om bijziendheid te voorkomen.
Ernstige bijziendheid
Ben je eenmaal bijziend, dan zal je zicht bijna altijd verder achteruit gaan. Wie bijziend is en een brilsterkte heeft van minimaal -6 valt in een nieuwe categorie, namelijk die van hoge bijziendheid. Hoge bijziendheid brengt meer er grotere problemen met zich mee. Lees meer over hoge bijziendheid.