De aanvraag en vergoeding van hulpmiddelen loopt vaak niet soepel. Dat bleek uit de grote hulpmiddelenenquête die begin 2015 is gehouden.
Meer eigen regie
In februari 2015 hebben honderden mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid meegewerkt aan een grote enquête over hulpmiddelen. Het LSR (Landelijk Steunpunt medezeggenschap) heeft hiervan een rapport gemaakt. Dat werd tijdens de ZieZo-beurs in april 2015 gepresenteerd. Betere communicatie over de aanvraag, minder bureaucratie in de hulpmiddelenzorg en meer eigen regie, was de boodschap. De resultaten zijn gebundeld in een rapport met aanbevelingen. U kunt het rapport hieronder downloaden.
Wat kan beter?
De enquête gaf aan dat bureaucratie een groot knelpunt is. Bij iedere aanvraag weer te moeten aantonen hoe slecht je ziet, is pijnlijk. Dat kost veel tijd en (negatieve) energie. Vooral als je een chronische en/of progressieve visuele beperking hebt, of al vanaf jonge leeftijd zeer slechtziend of blind bent.
Ook de communicatie over de procedure van aanvragen en vergoeden van hulpmiddelen kan veel beter. Mensen vinden het bijvoorbeeld erg belangrijk bericht te krijgen over de termijn waarop een hulpmiddel geleverd wordt. Daarbij krijgen ze liever een e-mail of telefoontje dan een brief over de post.
Wat verder belangrijk is, kan per persoon verschillen. De een heeft bijvoorbeeld behoefte aan een iPhone of iPad. Een ander heeft wellicht meer aan een loep of vergrotingssoftware. De één wil spraaksoftware. De ander wil het gezichtsvermogen dat hij nog heeft, zo veel mogelijk gebruiken door hulpmiddelen voor tekstvergroting. Kortom maatwerk is essentieel.
In gesprek
Vanaf 2015 zijn we aan de slag gegaan om aan verbeteringen te werken. We voeren gesprekken met grote zorgverzekeraars en andere ketenpartners zoals Koninklijke Visio, Bartiméus en de NUVO (Nederlandse Unie van Optiekbedrijven). De uitkomsten van de enquête hebben VGZ een duwtje in de goede richting gegeven. VGZ heeft de koers vanaf 2016 bijgesteld. Hieronder staan de andere initiatieven op een rijtje.
Lopende initiatieven
Oproep: onderteken de hulpmiddelenpetitie!
Als u vergoeding voor uw hulpmiddel aanvraagt bij uw zorgverzekeraar vraagt dit veel administratieve rompslomp. De samenwerkende oogpatiëntenorganisaties vinden dat deze administratieve rompslomp moet verminderen en roepen u op deze hulpmiddelenpetitie te ondertekenen.
Protocol van low-visionspecialisten
Er zijn low-visionspecialisten die onderzoeken doen en adviseren over bijzondere hulpmiddelen voor het zien. Er wordt al langere tijd gewerkt door vertegenwoordigers van de low-visionspecialisten aan een protocol hulpmiddelenzorg voor mensen met ernstige visusstoornissen. Streven is de stappen en eisen in de hulpmiddelenzorg inzichtelijk en eenduidig te maken en het aanvragen van hulpmiddelen te vereenvoudigen. In maart 2017 wordt het bijgestelde protocol besproken. Deze versie zullen we kritisch bekijken en toetsen aan onze uitgangspunten. Het protocol moet volgens ons een landelijk protocol worden dat onderschreven wordt door alle partijen zoals de lowvision specialisten, revalidatie-instellingen, oogartsen, zorgverzekeraars én patiëntenorganisaties.
Werken aan snellere hulpmiddelenzorg door revalidatie-instellingen
De revalidatiecentra voor blinden en slechtzienden geven advies over de aanschaf van hulpmiddelen en verzorgen mobiliteits- en computertrainingen. Meerdere malen per jaar zit de Oogvereniging aan tafel met de revalidatie-instellingen en andere partijen over de revalidatie. Bij de belangenbehartiging richten we ons in dit geval vooral op het verkorten van de doorlooptijden; een eenvoudige vraag moet snel beantwoord kunnen worden door het revalidatiecentrum. Verder vinden we dat de trajecten maatwerk dienen te zijn en te passen bij de situatie van betrokkene van dat moment.
Werken aan kwalitatief goede hulpmiddelenzorg door Zorginstituut Nederland (overheid)
Bij goede hulpmiddelenzorg gaat het om toegankelijkheid, betaalbaarheid én kwaliteit. Wat onder kwaliteit wordt verstaan wordt uitgewerkt door het Zorginstituut Nederland in een Kwaliteitskader hulpmiddelenzorg. Het Kwaliteitskader hulpmiddelenzorg moet het vertrekpunt zijn voor kwalitatief goede hulpmiddelenzorg voor alle mensen met zeer verschillende aandoeningen en mogelijkheden. De oogpatiëntenorganisaties stuurden in december 2016 in reactie op een conceptversie van het Kwaliteitskader. In onze reactie benadrukten we het belang van een goede instructie en (bij sommige hulpmiddelen) een goede training om het hulpmiddel te leren gebruiken.
Download het rapport
- Een visueel hulpmiddel waar je wat aan hebt (pdf)
- Een visueel hulpmiddel waar je wat aan hebt (Word)
Samenwerking
In dit project werken vijf patiënten- en belangenorganisaties samen om de hulpmiddelenzorg voor mensen met een visuele beperking, een oogaandoening of doofblindheid te verbeteren. Deze organisaties zijn: de Oogvereniging, Hoornvlies Patiënten Vereniging, MaculaVereniging, Vereniging OOG in OOG en de Nederlands Christelijke Blinden en Slechtziendenbond.