De Gouden Driehoek

De Gouden Driehoek

De Gouden Driehoek symboliseert de samenwerking tussen de opdrachtgever, de inhoudsdeskundige en de ervaringsdeskundige. In het model staan zij ieder op een van de punten van een gelijkzijdige driehoek.

De Gouden Driehoek is onmisbaar wanneer je iets wilt bereiken op het gebied van toegankelijkheid en inclusief ontwerpen. Dit model is ontwikkeld door Kennis Over Zien, een samenwerkingsverband tussen Bartiméus, Koninklijke Visio en Robert Coppes Stichting, Oogvereniging en MaculaVereniging.

De drie partijen

Elke partij heeft een belangrijke rol bij het ontwikkelen van de toegankelijke omgeving. Dat kan een fysieke omgeving zijn. Maar ook bij een digitale omgeving, zoals een websites en app, kun je de Gouden Driehoek gebruiken.

Opdrachtgever

De opdrachtgever is de partij die iets nieuws wil ontwikkelen of iets bestaands wil aanpassen. Als deze partij zich bewust is van de noodzaak om iets toegankelijk te maken, doet hij er verstandig aan om een inhoudsdeskundige en een ervaringsdeskundige in een vroeg stadium te betrekken.

Inhoudsdeskundige

Inhoudsdeskundigen zijn medewerkers van organisaties die inhoudelijke kennis hebben over in dit geval toegankelijk bouwen. Zij kunnen met hun kennis advies geven over hoe de te ontwikkelen omgeving kan voldoen aan normen voor toegankelijkheid. Denk hierbij aan materialen, kleurcontrasten en verlichting. Inhoudsdeskundigen zijn bijvoorbeeld te vinden bij de partners uit Kennis Over Zien, Koninklijke Visio, Bartiméus en de Robert Coppes Stichting.

Ervaringsdeskundige

De ervaringsdeskundige dat ben jij! Dankzij jouw ervaring, kennis over ervaringen van anderen en expertise om die ervaringen in te brengen, kun jij met de opdrachtgever en inhoudsdeskundige meedenken over de beste oplossingen. Jij kunt namens blinde en slechtziende mensen aangeven welke behoeften er zijn. Ook kun jij een mening geven over voorgestelde oplossingen van de opdrachtgever en inhoudsdeskundige.

Ervaringsdeskundige met inhoudelijke kennis

Als ervaringsdeskundige kun je inhoudelijke kennis hebben. Die kennis kun je gebruiken bij het meepraten en het adviseren over het inschakelen van een inhoudsdeskundige. Het is niet verstandig om op de stoel van de inhoudsdeskundige te gaan zitten. Daarmee neem je een verantwoordelijkheid op je schouders die je later in de problemen kan brengen.

Toegevoegde waarde

In de Gouden Driehoek staan de drie partijen op de punten van een gelijkzijdige driehoek. Dat symboliseert dat ze allemaal even belangrijk zijn voor het ontwerpen van een toegankelijke oplossing. De opdrachtgever wil iets ontwikkelen. De inhoudsdeskundige kan aangeven waaraan volgens normen en richtlijnen moet worden voldaan. Daarmee lijkt een goed toegankelijke oplossing geregeld te zijn. Maar de praktijk is weerbarstiger. Iedere situatie is anders. Zelfs een omgeving die aan alle normen en richtlijnen voldoet, blijkt vaak niet goed bruikbaar voor mensen met een beperking. Daarom ben jij als ervaringsdeskundige minstens zo belangrijk in het ontwerpproces. Jij kunt voorgestelde oplossingen toetsen aan jouw kennis over de behoeften van blinde en slechtziende mensen.

Soms zijn er verschillende oplossingen mogelijk. Jij kunt dan namens de doelgroep afwegen wat de beste oplossing is. Ook bestaan er situaties waarin normen en richtlijnen niet toe te passen zijn. In dat geval kun jij meedenken over de meest passende oplossing die werkbaar is voor jouw achterban. Wanneer normen en richtlijnen niet voorzien in een bepaalde situatie, kunnen de inhoudsdeskundige en ervaringsdeskundige aangeven de situatie mee te nemen naar partners binnen Kennis Over Zien om te overleggen over de beste oplossing. Jij kunt in dat geval jouw visie geven. Misschien leidt dit tot een aanpassing van een norm of richtlijn.

Voorbeelden

Hier volgen drie voorbeelden die onderstrepen hoe de Gouden Driehoek procesmatig helpt om tot de beste oplossing te komen. De voorbeelden hebben betrekking op de aanleg van routegeleiding op Schiphol, maar dat kan net zo goed iets anders zijn.

Overzichtelijker

Op het treinstation van Schiphol zijn drie perrons. Die hebben ieder een lift naar de terminal. Bij iedere lift staat een aanmeldzuil voor assistentie op de luchthaven. De opdrachtgever wil bij iedere lift de aanmeldzuil verbinden met geleidelijnen. Maar door de discussie met de inhoudsdeskundige en de ervaringsdeskundige wordt besloten alleen de aanmeldzuil bij de middelste lift aan te lijnen vanaf alle liften. De liften staan maar een paar meter uit elkaar en door deze keuze blijft het aantal geleidelijnen beperkt. Dat maakt de situatie overzichtelijker voor de gebruiker.

Het gaat nét

Op Schiphol staan op het voorplein anti-terreurpalen. Dat zijn palen die moeten voorkomen dat auto’s tegen de terminal aan kunnen rijden. Deze palen staan eigenlijk te dicht bij elkaar om er volgens de richtlijn een geleidelijn naar het busstation tussendoor te leggen. De opdrachtgever, inhoudsdeskundige en ervaringsdeskundige wegen deze tegenstrijdige belangen af. Besloten wordt om in dit geval de geleidelijn toch door een te smalle doorgang aan te leggen. Alle partijen begrijpen dat de palen verder uit elkaar zetten in dit geval geen optie is.

Oplossing in de richtlijn?!

De buitendeuren op Schiphol richting het busstation bestaan uit twee draaideuren vlak achter elkaar. De richtlijn voor routegeleiding voorziet niet in deze situatie. Daarom besluiten de opdrachtgever, inhoudsdeskundige en ervaringsdeskundige om met de partners binnen Kennis Over Zien te overleggen hoe de geleidelijnen hier het beste aangelegd kunnen worden. Samen wordt een oplossing bedacht. Mogelijk kan deze oplossing in de richtlijn worden opgenomen. Zodat een volgende keer meteen naar de richtlijn kan worden verwezen.

Meer weten

Interview over de Gouden Driehoek

Martine Baadenhuijsen interviewde Peter Waalboer, een ervaren belangenbehartiger van de Oogvereniging over de Gouden Driehoek. Peter vertelt hoe de samenwerking gaat bij Schiphol volgens dit model. Het is een filmpje van 21 minuten. Het enige dat in beeld komt zijn Martine en Peter.

Achtergrondinformatie

Lees meer over de achtergrond van de Gouden Driehoek op de website van Kennis Over Zien.