Interview: Expertisegroep Anderstaligen Koninklijke Visio

Revalidatie als je geen Nederlands spreekt

Elni schetst wat revalidatie inhoudt voor een anderstalige bij Visio Het Loo Erf: “Revalideren betekent voor de anderstaligen zeven uur per dag hard werken. De anderstalige revalidanten krijgen revalidatie-ondersteunende taaltraining als apart vak. Dat is bij hun revalidatie van essentieel belang. Tijdens de revalidatie spreken we vanaf de eerste dag Nederlands met de anderstalige revalidanten. We beginnen gewoon met het gebruikelijke programma. Daar waar Nederlandstalige cliënten zelfstandiger met de trainingsstof kunnen werken, hebben anderstalige cliënten in het algemeen meer behoefte aan leren door herhaling en doen.”

Elke revalidant eigen programma

Monica houdt zich vooral bezig met revalidatie-ondersteunende taaltraining aan de anderstaligen. “Voor elke revalidant maken we een eigen programma. Wat we hierbij meenemen, is in hoeverre ze al Nederlands spreken en gealfabetiseerd zijn. Van belang is ook om te weten of ze bijvoorbeeld het brailleschrift onder de knie hebben. Verder speelt de vraag of ze nog restvisus hebben een rol, maar ook hun gezondheidsbeleving. Het maakt een groot verschil of je denkt dat slechtziendheid of blindheid je lot is, waarmee je hebt te dealen of dat het iets is waar nog iets aan kan worden gedaan.”

Computer als hulpmiddel

Monica vervolgt: “We gebruiken veel geluidsmateriaal. Daarnaast is de computer een goed hulpmiddel. We beginnen ermee om aan de anderstalige concrete Nederlandse begrippen te leren, net als bij andere reguliere taalmethodes. Naarmate de cliënt meer begrijpt, introduceren we abstractere begrippen. Aan het einde van het revalidatietraject hebben de meeste revalidanten een beheersing van de Nederlandse taal op A2-niveau. Sommigen bereiken zelfs het B1-niveau. Ze kunnen zich aan het einde van hun traject in het algemeen redelijk in het Nederlands redden. Tijdens de revalidatie worden af en toe tolken ingezet; maar alleen als we belangrijke informatie niet op een andere manier over kunnen brengen.”

Culturele uitwisseling

“De integratie verschilt sterk per groep en natuurlijk ook per individu. Wij bieden de anderstalige revalidanten de ruimte om in hun eigen taal hun ervaringen met landgenoten uit te wisselen of grappen te maken, bijvoorbeeld tijdens het diner,” vertelt Elni. “Ook hebben we pas geleden een culturele uitwisselingsavond georganiseerd, waarbij de revalidanten met elkaar in gesprek konden gaan over de verschillende culturen. Een culturele quiz, hapjes uit verschillende landen en diverse optredens maakten het geheel compleet. De avond werd goed ontvangen,” vult Monica aan. “De bedoeling is deze avonden viermaal per jaar te organiseren. Het organiseren van een dergelijke avond bevordert wederzijds begrip en laat de cliënten op een ongedwongen wijze met elkaar kennismaken.”

Monica: “De expertisegroep is deskundig met betrekking tot culturele factoren die van invloed zijn op het leervermogen en de leerprestaties van de anderstalige cliënten. Sommige cliënten hebben geen of nauwelijks ervaring met leren leren. Ook kennen ze vaak het concept revalidatie niet. Soms speelt ook mee dat mensen voor de buitenwereld willen verbergen dat ze slechtziend zijn. Stoklopen zeggen ze daarom bijvoorbeeld niet nodig te hebben. De oorzaak van deze houding is veelal dat ze in hun eigen land hun leven lang vanwege hun handicap onheus zijn bejegend. Maatwerk met betrekking tot de revalidatie is daarom van belang. Het leertraject van de anderstalige is, doordat zij de Nederlandse taal moeten leren alsmede door bovengenoemde factoren, gemiddeld langer dan dat van een Nederlandse cliënt. Voor de revalidant voor wie de moedertaal Nederlands is, ligt de revalidatietijd bij Visio Het Loo Erf tussen de vier en zes maanden.

“Uiteraard zoeken we de samenwerking op met andere partijen. Met gemeenten en fondsen die het mogelijk maken dat de anderstalige bij ons revalideert, stemmen we nauw af. We laten hen zien wat er bij ons mogelijk is en wat de revalidanten tijdens hun revalidatie bij ons bereiken.”

Dit interview is tot stand gekomen met medewerking van Marijke Osinga en Koninklijke Visio