Leven met een visuele beperking: interview met Charissa Kalloe (1994)

Door: Marijke Osinga

“Ik heb er al echt mijn weg in gevonden.”, zegt Charissa Kalloe, doelend op haar slechte zicht. Ik bezoek Charissa in Hoorn. Charissa woont nog bij haar ouders thuis. We zitten aan de eettafel in de woonkamer. Haar vader luistert vanuit de keuken mee en vult soms trots het verhaal van Charissa aan.

“Puberpijntjes”

Op haar vijftiende jaar werd Charissa slechtziend. Ze had al meermalen de huisarts bezocht met hoofdpijnklachten. Deze deed haar klachten af als puberpijntjes. Toen Charissa problemen kreeg met haar zicht, ging ze naar een opticien. Daarna ging alles in een stroomversnelling. Charissa ging naar het ziekenhuis en werd geopereerd. Een tumor op haar hypofyse ter grootte van een kleine mandarijn was de oorzaak van haar hoofdpijnklachten geweest. De hypofyse is een orgaan ter grootte van een erwt dat in de hersenen ligt. Vlak langs de hypofyse lopen de oogzenuwen. De hypofyse heeft een belangrijke functie als hormoon-producerende klier. De schildklier, de bijnier en het geslachtsorgaan worden door deze klier aangestuurd. Daarnaast regelt de hypofyse de vochthuishouding.

Uit balans

Doordat er te lang druk op de oogzenuwen had gestaan, waren deze ernstig beschadigd. Charissa ziet nu nog ongeveer een procent. Ook haar hormoonhuishouding was nagenoeg tot stilstand gekomen. Dit laatste kan door medicatie worden ondervangen. Wel zegt Charissa: “Alles is door het wegvallen van de hypofyse uit balans geraakt. Daardoor ben ik teveel aangekomen.”

Op mijn vraag of ze nog kinderen kan krijgen, antwoordt ze dat dat wel mogelijk zou moeten zijn. “Ik ben lid van een besloten Facebookgroep van mensen die een tumor in de hypofyse hebben gehad. Op deze groep wordt dit soort informatie gedeeld.” In het begin was Charissa bezig met hoe ze het beste zou kunnen zien met het zicht dat ze nog had. Eerst zag ze vooral blauw, later kwamen de andere kleuren terug. “Dat ik nog iets kan zien, maakt het voor mij gemakkelijker”, vertelt Charissa. “Ik kijk nog wel TV op de iPad. Dan heb ik overzicht.”

Speciaal onderwijs

Charissa zat in de derde klas van de HAVO toen ze haar zicht verloor. Charissa koos ervoor om haar school op het speciaal onderwijs af te maken. Ze kwam bij Visio in Amsterdam terecht. Haar keuze was gebaseerd op de ervaring van een ander meisje die op het regulier onderwijs het vanwege haar zicht niet had gered. Bij Visio werd besloten dat Charissa het schooljaar moest overdoen. “Daar was ik het helemaal niet mee eens. Ik had al een jaar door mijn ziekte verspild. Bovendien had ik goede cijfers behaald toen ik nog op de HAVO in Hoorn zat.”

Eigen tempo

Charissa werd vooral gestimuleerd om alles in haar eigen tempo te doen. Pas in het examenjaar moest ze ineens tempo maken. “Uiteindelijk heb ik vier jaar op de school bij Visio doorgebracht. Ik heb er mijn HAVO–diploma behaald.” Charissa vond de begeleiding bij Visio goed. Ze leerde er onder meer koken. Op mijn vraag of ze nu thuis kookt, schieten haar vader en zij beiden in de lach. “Nee”, zegt ze. “Mijn moeder laat niemand in de keuken toe. Bovendien heb ik op inductie leren koken, terwijl wij thuis gas hebben.” “Ik heb bij Visio ook braille geleerd, maar gebruik het alleen nog voor mijn medicijnen. In braille lezen gaat me te langzaam. Ik laat me liever voorlezen door de spraaksynthesizer op mijn computer.”

“Ik wilde kunnen slagen”

Juridische dienstverlening op MBO-niveau leek Charissa een goede vervolgopleiding. “Ik wilde niet te hoog inzetten. Ik wilde kunnen slagen.” Het Horizon College in Hoorn weigerde haar echter als leerling aan te nemen. “Ze zagen mij als een last”, verklaart Charissa. Daarop spande ze een procedure aan bij het College voor de Rechten van de Mens, die haar in het gelijk stelde. Het Horizon College beloofde alsnog maatregelen te nemen om het voor Charissa mogelijk te maken bij hen te studeren. Maar Charissa had er geen vertrouwen meer in en schreef zich in voor het ROC in Amsterdam. “Daar was ik welkom”, herinnert Charissa zich.

Niet voor de gezelligheid

Toch stopte ze na een maand al met de opleiding. “Ik voelde me er erg alleen. Als er een lokaalwijziging was, dan werd dat niet aan mij doorgegeven. Ik zat ook vaak tijdens de pauzes alleen aan tafel. Ik dacht dan: Ik zet door. Ik ben hier niet voor de gezelligheid, maar het was toch wel heel zwaar. En dan was er ook nog het reizen, dat ik zo vermoeiend vond dat ik soms bij thuiskomst meteen naar bed wilde. Sterker nog, ik was vaak al moe als de dag nog moest beginnen. Ik ben een paar keer bij het overstappen van de ene metro naar de andere van een trap gevallen. Toen ik op een dag in de verkeerde metro stapte en verschillende keren moes overstappen voordat ik weer thuis was, kwam ik huilend thuis en ben ik gestopt met mijn opleiding.”

Weinig echte begeleiding

In 2014 werd de hele hypofyse van Charissa verwijderd. “De tumor was toch weer terug gekomen”, vertelt Charissa. “Ze hebben hem via mijn neus verwijderd. Ik heb daarna nog een tijd een rotgevoel in mijn neus gehad. Er zaten telkens harde korsten in.” Na de operatie moest Charissa haar rust nemen. In 2015 startte Charissa een werktraject bij het UWV. “Het UWV had dat uitbesteed aan Visio”, vertelt Charissa. “Ik heb een aantal keren gesolliciteerd. Ik ben naar een `Meet & Greet-bijeenkomst geweest, een beurs waar werkgevers en werkzoekenden elkaar kunnen ontmoeten. Op deze beurs waren weinig echte banen te vergeven. Ik had via Visio ook een coach, die eigenlijk uitsluitend via de mail met mij contact had.” “Ik vond dat ik weinig echte begeleiding heb gehad”, besluit Charissa.

Taxi

Charissa vond via het Werkgeversservicepunt een baan als telefoniste bij de Sociale Verzekeringsbank. Het Werkgeversservicepunt is een samenwerkingsverband tussen het UWV, de gemeenten en onderwijsinstellingen. Deze organisatie biedt mogelijkheden voor mensen die moeilijk aan het werk komen. “Ik was blij met de hulp die ze me daar boden. Ik kan het werk goed doen en vind de collega`s aardig”, en ze voegt toe: “Wat ik niet wist, maar het voor mij veel gemakkelijker maakt: ik mag voor het reizen naar mijn werk op grond van een regeling van het UWV gebruik maken van de taxi.”

Vloggen

Onlangs heeft Charissa het bloggen en vloggen ontdekt. “Ik film alles, ook dat ik aan het vernevelen ben in het ziekenhuis”, zegt ze. Haar vader bevestigt haar verhaal en benadrukt dat je voor vragen op computergebied zeker bij haar terecht kunt. Via de sociale media heeft Charissa nieuwe contacten gekregen. Op mijn vraag of ze nu gelukkig is, antwoordt ze bevestigend. Wel zegt ze: “Ik mis het soms wel dat ik op vrijdag niet samen met vrienden iets ga doen.”