Onderhoud ARGUS II-implantaat gestopt
Geplaatst op: 7 april 2022Door: Jojan Jonker
Retinale prothese-implantaten zijn bedoeld voor patiënten in het eindstadium van degeneratieve ziekten van het buitenste netvlies, zoals retinitis pigmentosa (RP) en leeftijdsgebonden maculadegeneratie. Eén van dergelijke implantaten is de ARGUS II. Zie voor een beschrijving een eerder bericht dat nog is te vinden als je de link daarover onderaan het artikel volgt.
Second Sight’s Argus II, dat RP behandelt is het enige bionische oog dat momenteel is goedgekeurd voor medisch gebruik in de VS. Dit wordt echter niet meer geïmplanteerd omdat er op het gebied van bionische ogen verschillende veelbelovende alternatieven in ontwikkeling zijn.
Nieuwe bionische ogen
Australische onderzoekers werken aan een bionisch oog, Phoenix99 genaamd, om mensen met RP en andere degeneratieve ziekten te helpen een deel van hun verloren zicht terug te krijgen – het is al getest op schapen en de onderzoekers hopen binnenkort proeven met mensen te kunnen starten.
Het Prima-System van het Franse bio-elektronicabedrijf Pixium Vision wordt momenteel klinisch getest voor de behandeling van leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) – de belangrijkste oorzaak van blijvende slechtziendheid bij ouderen. Dit bionische oog heeft naar verluidt een betere resolutie dan de Argus II, met een eenvoudiger ontwerp en een kleiner prijskaartje. Op dit moment loopt een klinische trial bij meerdere testpersonen.
Laatst werd bekend dat het bedrijf Second Sight stopt met het onderhoud aan de ARGUS II. Enerzijds omdat het bedrijf in de financiële problemen zit en anderzijds omdat het bedrijf zich wil toeleggen op implantaten rechtstreeks in de hersenen. Het lijkt erop dat deze keuze alles te maken met de financiële status van het bedrijf op dit moment.
Wat betekent dat voor de gebruikers?
Wereldwijd zijn er zo’n 300 patiënten met een ARGUS II onder wie 3 in Nederland. De consequentie is dat als er nu iets kapotgaat en vervangen moet worden, dit niet meer kan en deze mensen dus terugvallen in totale blindheid.
Dat door medici geen nieuwe ARGUS II implantaten meer gezet worden omdat betere alternatieven op de markt komen, kan ik me indenken. Echter, stopzetting van onderhoud roept vragen op die verbonden zijn met implantaten in het oog in het algemeen en de consequenties die implantaten hebben.
Wat betekent het stopzetten van onderhoud aan een dergelijk bionisch oog als ARGUS II voor de gebruikers? Wereldwijd zijn er zo’n 300 patiënten met een ARGUS II waarvan 3 in Nederland. De consequentie is dat als er nu iets kapotgaat en vervangen moet worden, dit niet meer kan en deze mensen dus het beetje zicht dat ze hadden teruggekregen, opnieuw moeten missen.
Dan is er de vraag, kan (of moet) na zo’n stopzetting het implantaat weer verwijderd worden als het niet meer functioneert? Weer een operatie is toch altijd ook weer belastend voor de patiënt. En, indien er verbeterde versies komen van een bionisch oog, kan je dan van implantaat wisselen? Of is het netvlies met zo’n implantaat te beschadigd om het implantaat te vervangen door een ander type of te behandelen met bijvoorbeeld gentherapie? Het zijn allemaal zaken waar we nog veel kennis over moeten vergaren.
Patiënten zijn de dupe
Terugkomend op het stopzetten van onderhoud, mag ik even mopperen?
De keuze van Second Sight is nu typisch een gevolg van het feit dat we als samenleving ervoor gekozen hebben dat gezondheid een product is waar we vooral de marktwerking op los moeten laten. Dan is niet meer de gezondheid van individuen het hoogste goed maar de winstgevendheid. En wie zijn daar de dupe van? Juist. Patiënten, en dan met name zij die tezamen een kleine groep vormen, zoals in het geval van ARGUS II. Maar als individu gelden dat soort cijfers niet. Het zal je maar overkomen dat je je hulpmiddel kwijtraakt.
Deze affaire staat natuurlijk midden in de discussie over kosten in de gezondheidszorg. Het domein van geld raakt hier het domein van ethiek waarin vragen beantwoord moeten worden als wat gezondheid mag kosten, wat een mensenleven mag kosten, wat zicht mag kosten, hoe de balans moet zijn tussen welvaart en welzijn, waar empathie voor de medemens mag eindigen, et cetera.
Het enige dat ik hier kan doen is laten horen wat de implicaties zijn van keuzes als deze. En ik doe dat vandaag in dit mopperstukje.
Noot van de Oogvereniging
Anneke Jansen, adviseur Oogzorg bij de Oogvereniging: “Jojan Jonker legt de vinger op de zere plek: het is vreselijk als je het kleine beetje zicht dat je weer teruggekregen had moet missen doordat een bedrijf stopt met het onderhoud van je hulpmiddel.
Toch is geld hier niet het enige dat speelt. Want ook de techniek is misschien niet helemaal meer van deze tijd. De ARGUS II heeft ons enorm veel gebracht als het gaat om wetenschappelijk onderzoek en wat het heeft opgeleverd voor individuele gebruikers. Tegelijk is deze technologie (wellicht van bionische ogen in het algemeen) inmiddels ook ingehaald door een andere ontwikkeling: implantaten in de hersenen, waarbij het beeld dus helemaal niet meer langs de ogen en de oogzenuw komt, maar rechtstreeks de hersenen in gaat. De komende jaren zijn onze ogen vooral daarop gericht.”
Bronnen
Over Jojan Jonker
Jojan Jonker (1956) werkte vroeger als ICT-consultant bij een software house. Tegenwoordig is hij Reiki Master en onafhankelijk religiewetenschapper. Zelf heeft hij RP, heeft geen kinderen en woont samen met zijn partner in den Haag. Bij de Oogvereniging draagt hij bij aan het verwoorden van wetenschappelijke oogheelkundige literatuur in toegankelijk Nederlands.