Op stap met de boswachter op landgoed Broekhuizen in Leersum

In verband hiermee zijn vorig jaar zomer de Vereniging Onbeperkt Lezen, Dedicon, Bartiméus Fonds, Staatsbosbeheer en de Oogvereniging een samenwerkingsverband aangegaan en is er een eerste start gemaakt met de keuze van het gebied en het schrijven van een projectplan. Helaas werd Leersum kort daarna getroffen door een valwind en kwam het project tijdelijk stil te liggen. Gelukkig zijn de opruimwerkzaamheden inmiddels zo goed als afgerond en kwam op 15 maart het bericht van Staatsbosbeheer het goede nieuws dat de wandelpaden weer begaanbaar zijn en het project weer doorgang kan vinden. Dit heet er inmiddels toe geleid dat Accessibility aan de projectgroep is toegevoegd en deze partij samen met mij en de boswachter de route vanaf de bushalte naar landgoed Broekhuizen kritisch hebben bekeken. In vervolg hierop hoopt de projectgroep binnenkort weer bij elkaar te komen om de verdere stappen te kunnen bespreken.

Tijdens het bezoek aan het landgoed vertelde boswachter Corien Koreman dat het alweer bijna een jaar geleden is dat de valwind in Leersum heeft huisgehouden en hier op 18 juni a.s. bij stil wordt gestaan. Zij schreef hier op 20 april een blog over. Deze treffen jullie onderstaand aan.

Tien maanden na de valwind: update herstel Lombokbos

Het werk voor herstel van het Lombokbos is ook dit jaar in volle vaart opgepakt maar pauzeert nu even tot na het broedseizoen. Graag kijk ik met je terug op een aantal mijlpalen die deze winter zijn bereikt. Ook geef ik je een doorkijk op wat nog komen gaat. Kortom een update van jullie boswachter!

Nieuwe jas voor laanbomen

Op www.staatsbosbeheer.nl/over-staatsbosbeheer/blijf-op-de-hoogte/nieuws/2022/02/herstel-lombokbos gingen de eerste vier kersenbomen de grond in: deze vormen een mooi ijkpunt van de zowat compleet weggevaagde laan als je vanaf de Uilentoren het bos in loopt. Aansluitend zijn de lanen weer met jonge beuken geplant. Om ervoor te zorgen dat de jonge laanbomen een goede start krijgen zijn ze allemaal in een ‘nieuwe jas’ gestoken. Figuurlijk welteverstaan. Een groot deel is nu ingepakt met een kunststof zak. Dit heeft de functie van een waterbassin zodat de wortels in droge periodes ook nog voldoende water krijgen. Daarnaast is een deel van de jonge aanplant in het Lombokbos in een koker geplaatst en op sommige plekken zijn om clusters jonge boompjes tijdelijk hekwerken geplaatst. Dit beschermt de boompjes voor vraat- en veegschade van wildsoorten zoals reeën. Zodra de boompjes sterk genoeg zijn worden deze kokers en hekwerken weer weggehaald.

Meer nieuwe bomen na het broedseizoen

Een deel van de gevallen bomen laten we bewust liggen in het Lombokbos. Dit heeft grote ecologische waarde voor de dieren en planten die er leven. Het is bovendien interessant om te kijken hoe deze ‘bosreservaten’ zich ontwikkelen in de toekomst. We hebben er ook voor gekozen om het tak- en tophout niet te versnipperen en af te voeren, maar te gebruiken als natuurlijke barrière en markering tussen de wandelpaden en de bosvakken. Ook deze zogenoemde ‘takkenrillen’ bieden mooie schuil- en nestmogelijkheden voor bijvoorbeeld vogels. Boswachter beheer Chris maakt komende tijd een beplantingsplan en bestelt nieuwe boompjes. Zo kunnen we na het broedseizoen weer vlot starten met de verdere herplant.

Klimaatslimme bomen

Op de Darthuizerberg, onderdeel van de boswachterij Leersum werd vorig jaar als experiment een proefvak ingeplant met in totaal 1100 minder bekende boomsoorten. Het maakt deel uit van een breder onderzoek om te kijken hoe deze soorten in ons veranderende klimaat groeien. In dit proefvak zal regelmatig gemonitord worden hoe deze bomen zich ontwikkelen. Dit doet Staatsbosbeheer in samenwerking met Wageningen Environmental Research (WenR), Centrum voor Genetische Bronnen, Stichting Probos en Bosgroep Midden-Nederland. Vanuit dit project is een aantal van deze boomsoorten ook in het Lombokbos aangeplant zoals Sequoia sempevirens (kustmammoetboom) en Abies alba (zilverspar).

Kunstwoningen

Veel van de gesneuvelde beuken waren al ver over hun toppunt heen en begonnen hier en daar al af te takelen. Vanuit ecologisch oogpunt is dit de meest interessante fase van de boom. Doordat de weerstand van de boom afneemt krijgen hout etende insecten de kans om zich te vestigen. Deze insecten trekken op hun beurt weer verschillende vogels aan.  Dit is ook het moment waarop spechten een hol kunnen uithakken in een boom. In een gezonde boom is dit niet zo eenvoudig, het hout is gewoonweg te hard. De beukenlanen van Lombok zaten vol met dit soort gaten. Ze boden daarmee een thuis aan bekende bosbewoners zoals zwarte spechten en bosuilen. Maar niet alleen deze vogels leven en broeden in dit soort holen. Ook boommarters, bijen, eekhoorns, boom bewonende vleermuizen en zangvogels (zoals spreeuwen en kauwtjes) maken hiervan dankbaar gebruik. Na een inventarisatie van het bos en bekende holten en nesten waren we tot de treurige conclusie gekomen dat veel holtebomen en daarmee het huis of nest van deze dieren zijn gesneuveld. Er worden weliswaar nieuwe bomen aangeplant, maar voordat deze zo oud zijn dat die geschikt worden zijn we zeker circa 100 jaar verder. Gelukkig zijn er nog wel stukken laan intact gebleven waar op kortere termijn geschikte bomen zullen gaan ontstaan. Gelukkig zijn sommige dieren over te halen om een kunstwoning in te trekken. Voor die soorten hebben we nestkasten ophangen. We hebben bosuil kasten laten maken. Deze zijn niet alleen geschikt voor de uilen maar ook boommarters maken er weleens gebruik van. Sommige spechten maken ook wel gebruik van kasten. Van de zwarte specht is bekend dat dit soms lukt. Ook voor hen hebben we 2 nestblokken gemaakt die in de buurt van de oude nestbomen worden opgehangen. Of ze er gebruik van gaan maken is echt een test. We hangen nog wat gewone nestkasten op en er zijn een aantal vleermuiskasten opgehangen. Er zal dus een bonte verzameling kunstwoningen in het Lombokbos komen te hangen. Een deel van de nestkasten is vervaardigd uit stormhout uit het Lombokbos: een bijzondere cyclus!

Een jaar na de valwind

Op 18 juni aanstaande is het alweer een jaar geleden dat de valwind heeft toegeslagen. We trekken samen op met het Dorpsnetwerk Leersum om hier dit jaar met elkaar bij stil te staan. Een dag waar samenwerking, veerkracht en toekomst via activiteiten zichtbaar zijn en een plek krijgen. De rest houden we nog even geheim…

Nieuwsgierig geworden welke activiteiten er zullen worden georganiseerd. Houd dan de blogs van de boswachter in de gaten. Zie hiervoor www.boswachtersblog.nl/utrecht/.