Chip geïmplanteerd bij droge LMD

In Het Oogziekenhuis Rotterdam is voor het eerst in Nederland een chip geïmplanteerd bij iemand met droge Leeftijdsgebonden Maculadegeneratie (LMD). De hoop is dat hij hiermee weer letters en woorden kan gaan herkennen. Hoe werkt deze chip en wat kunnen we ervan verwachten?

Droge Leeftijdgebonden Maculadegeneratie (LMD)

Droge Leeftijdsgebonden Maculadegeneratie (LMD) is een oogaandoening waarbij je langzaam minder scherp gaat zien. Dit komt doordat het centrale deel van het netvlies (macula of gele vlek) minder goed werkt. Mensen krijgen hierdoor moeite met lezen, autorijden en het herkennen van gezichten. Op dit moment bestaat er geen behandeling voor droge LMD.

Wetenschappelijk onderzoek

Een chip zou kunnen helpen om mensen met droge LMD weer wat scherpte te kunnen teruggeven. Er wordt nu een internationale wetenschappelijk onderzoek gedaan naar deze chip. In het kader van dit onderzoek is nu voor het eerst bij een patiënt in Nederland geplaatst. Aan het onderzoek doen mensen mee van 60 jaar of ouder met droge atrofische LMD (ook bekend als geografische atrofie) met een gezichtsscherpte van 0,06 of slechter. De deelnemers komen uit verschillende landen.

Chip en camera

De chip is door middel van een speciale netvliesoperatie onder de macula geplaatst. Een aantal weken later kreeg de patiënt een speciale bril aangemeten. Op de bril zit een minicamera dat beelden van de omgeving vastlegt. Deze beelden worden via een zakcomputer omgezet naar infrarood licht dat vervolgens via de bril op de chip wordt geprojecteerd. De chip geeft hierbij elektrische prikkels af aan de nog werkende zenuwcellen in het netvlies, die het via de oogzenuw doorsturen naar de hersenen.

De Nederlandse man die de chip geïmplanteerd heeft gekregen, kan inmiddels met het midden van zijn gezichtsveld weer licht waarnemen. Hij krijgt nu een speciale training in Het Oogziekenhuis om weer letters en woorden te kunnen herkennen.

Toekomst

Het is nog niet bekend of en wanneer de chip algemeen beschikbaar komt. Eerst moet het wetenschappelijke onderzoek worden afgerond. Dit wordt eind 2026 verwacht. Vervolgens moet het apparaat voor de markt worden goedgekeurd. Daarna kan het in de Europese Unie worden verkocht.

Bij de Oogvereniging is de vraag binnengekomen of de chip ook werkt bij natte LMD. Dat is nog niet bekend. Hier moet eerst een andere studie voor worden gedaan. Maar de verwachting is dat het moeilijker kan zijn. Bij natte LMD heb je te maken met bloed, vocht en littekenweefsel. Dat kan de werking van de chip verstoren. 

Andere chips

De chip voor mensen met droge LMD is niet de eerste netvlieschip die ontwikkeld is. Bekend is ook de ARGUS II, die in Nederland bij drie mensen met retinitis pigmentosa (RP) is geïmplementeerd.

Behalve dat de chips bedoeld zijn voor verschillende oogaandoeningen, zijn er nog meer verschillen. De ARGUS II-chip heeft een elektrische kabel rond het oog en in het oog, met 60 elektrodes. De chip is goedgekeurd voor de markt, maar niet langer beschikbaar. Met deze chip konden mensen schimmen, contrasten en contouren zien.

De nieuwe chip is draadloos door het gebruik van bijna-infrarood licht. De chip van 2x2mm heeft 378 elektrodes. De chip is nog niet goedgekeurd voor de markt, maar wordt op dit moment gebruikt in klinische studies met als doel: herkenning letters en mogelijk ook woorden.

Dit artikel is tot stand gekomen met dank aan Het Oogziekenhuis Rotterdam.