Aniridie
De Latijnse term aniridie betekent letterlijk: zonder iris en is een aangeboren of verworven oogaandoening waarbij de iris (ook wel het regenboogvlies genoemd) gedeeltelijk of geheel ontbreekt. Normaliter zorgt de iris ervoor dat de pupil bij vergroting of verkleining, gefilterd het licht doorlaat in het oog. Omdat dit bij mensen met aniridie niet het geval is, hebben aniridiepatiënten vaak last van lichtgevoeligheid en een verslechterde gezichtsscherpte.
Er zijn verschillende vormen van aniridie. De oogaandoening treft vaak beide ogen. Bij volledige aniridie is er geen iris aanwezig, bij gedeeltelijke aniridie ontbreekt een gedeelte van de iris; er is dan sprake van een halve maan-iris. Aniridie uit zich op veel verschillende manieren. Zo hebben sommige patiënten geen last van verminderd zicht, terwijl anderen slechtziend of blind zijn.
Op deze pagina
Symptomen
Aangezien de macula of oogzenuw in de basis vaak al slecht is, gaat aniridie in veel gevallen gepaard met andere oogaandoeningen, zoals:
- glaucoom: oogdrukverhoging
- staar: vertroebeling van de ooglens
- nystagmus: onwillekeurige bewegingen van de oogbol (trilogen)
Andere symptomen kunnen zijn:
- lichtschuwheid, omdat de lichtfiltering van de iris ontbreekt
- verminderde gezichtsscherpte die grotendeels afhangt van welke delen van het oog aangetast zijn
- gezichtsveldbeperking
Behandeling
Een patiënt met aniridie wordt aangeraden om regelmatig een oogarts te bezoeken voor onderzoek om de status van het gezichtsvermogen te volgen. Wanneer de aandoening veroorzaakt is door een trauma, kan een oogoperatie een oplossing bieden. Als het aangeboren aniridie betreft dan is een patiënt aangewezen op regelmatige controle bij de oogarts. De oogarts zal zorgvuldig letten op symptomen van staar of glaucoom en visusverandering. Over het aniridie en de voortvloeiende complicaties is nog lang niet alles bekend. Vooralsnog is aniridie zelf niet te genezen, maar in het geval van bijkomende oogaandoeningen is er vaak wel een behandeling beschikbaar.
Hulpmiddelen
- Lichtfilters of lenzen die een kunstmatige pupil creëren
- Afgestemde verlichting
- Een zonneklep of pet
- Contrastrijke materialen
- Leesloep, vergrotings- en spraaksoftware of een brailleleesregel
Vooruitzichten
Aniridie is een zeldzame aandoening. Er zijn wereldwijd ongeveer 1362 patiënten geregistreerd. Op latere leeftijd komt vaak glaucoom in beeld, waarbij meer dan de helft van de aniridiepatiënten ook staar ontwikkelt. Dit leidt soms tot ernstige slechtziendheid of zelfs blindheid. Al langere tijd bestaan er kunstmatige irisimplantaten in Europa en de VS, maar deze zijn nog niet goedgekeurd voor gebruik.